Ο αρχηγός του τρίτου κόμματος, ο Νίκος Ανδρουλάκης, δεν βρέθηκε εκεί. Ηταν από τις προηγούμενες ημέρες στις Βρυξέλλες - και παρέμεινε εκεί, ενώ η Ελλάδα συγκλονιζόταν από το τραγικό δυστύχημα και τον θάνατο δύο πιλότων της Πολεμικής Αεροπορίας, προκαλώντας ποικίλα σχόλια και μεταξύ των στελεχών του ΠΑΣΟΚ.
Είναι το τελευταίο δείγμα της αποστασιοποίησης του προέδρου του ΠΑΣΟΚ από τα δρώμενα στη χώρα, σε μια στιγμή λίγο πριν από την προκήρυξη των εθνικών εκλογών, που θα είναι καθοριστικές για το μέλλον του κόμματός του· πέρυσι, λίγο μετά από την εκλογή του στην ηγεσία, το κόμμα του καταγραφόταν ακόμα και λίγο κάτω από το 20% στην εκτίμηση ψήφου, ενώ τώρα, στις περισσότερες δημοσκοπήσεις, είναι οριακά κάτω από το 10% στην πρόθεση ψήφου.
Σαράντα ημέρες πριν από την προκήρυξη των εκλογών, ο Ανδρουλάκης επιμένει να κρατά τη θέση του στην Ευρωβουλή, πράγμα που σημαίνει ότι έχει δυο-τρεις ωφέλιμες ημέρες την εβδομάδα για τα προεδρικά του καθήκοντα.
Πάντως, δεν συμμετέχει δυναμικά στις συνόδους του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος, με αποτέλεσμα ο με στάτους παρατηρητή Αλέξης Τσίπρας -τον οποίο διακήρυσσε ότι θα έδιωχνε- να «αλωνίζει» στον χώρο της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας.
Στην Ελληνική Βουλή, επίσης, δεν εμφανίζεται, παρότι θα μπορούσε να παρίσταται ενίοτε ως παρατηρητής. Απευθύνει ομιλίες αποκλειστικά σε κομματικές εκδηλώσεις και συνεδριάσεις, όπως και στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματός του, αν και εκ του ρόλου του στο εγχώριο πολιτικό σύστημα θα μπορούσε να έχει επισκεφθεί, για παράδειγμα, την Κύπρο· για τελευταία φορά πήγε εκεί ως υποψήφιος πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής, στα τέλη Νοεμβρίου του 2021.
Αποστασιοποίηση
Η αποστασιοποίηση του Ανδρουλάκη δεν περιορίζεται μόνο στις στιγμές εθνικού πένθους, αλλά επεκτείνεται και στα κομματικά.
Το επιτελείο του, όπως επισημαίνουν οι γνώστες όσων συμβαίνουν στη Χαριλάου Τρικούπη, αποτελείται από όλους κι όλους τρεις ανθρώπους: την υπεύθυνη Ανθρώπινου Δυναμικού Μάρα Κουκουδάκη, τον γραμματέα Ανδρέα Σπυρόπουλο και τον Μιχάλη Καλαντζόπουλο, γραμματέα του Τομέα Εργασίας και δικηγόρο του προέδρου.
Μετά τον «μήνα του κομματικού μέλιτος», που ολοκληρώθηκε την άνοιξη του ’22, αρκετά είναι τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝ.ΑΛ. που εκφράζουν το παράπονο ότι δεν έχουν πρόσβαση στον πρόεδρο, ότι τα όργανα δεν συνεδριάζουν τακτικά και ότι οι απόψεις τους δεν ακούγονται.
Η αποκάλυψη για την παρακολούθηση του κινητού τηλεφώνου του Ανδρουλάκη από την ΕΥΠ συγκράτησε για τέσσερις μήνες την πτωτική πορεία των ποσοστών του, αλλά τον Δεκέμβριο ήρθε η υπόθεση Καϊλή για να την επιταχύνει.
Η αντίδραση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ (έσπευσε να χαρακτηρίσει την ευρωβουλευτή «δούρειο ίππο της Ν.Δ.») έδωσε νέα ώθηση στην απογοήτευση των στελεχών και των ψηφοφόρων, πληγώνοντας για πρώτη φορά και την προσωπική του εικόνα.
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ δεν είναι πια δημοφιλέστερος από τον Αλέξη Τσίπρα, τον αντίπαλό του στον χώρο της Κεντροαριστεράς, όπως καταγραφόταν ως τον περασμένο Οκτώβριο.
Οι περισσότερες δημοσκοπήσεις τον εμφανίζουν τρίτο, με μικρή διαφορά από τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αλλά η μάχη στον χώρο εκείνων που δηλώνουν κεντροαριστεροί έληξε με νίκη Τσίπρα, όπως στη μάχη για τους κεντρώους κυριαρχεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Ολα αυτά δεν είναι μυστικά - ειδικά στα στελέχη του ΠΑΣΟΚ.
Από την αρχή της νέας χρονιάς το τρίτο κόμμα της Βουλής πονοκεφάλιαζε από τριγμούς που οφείλονταν σε υπόκωφες εσωτερικές ρωγμές. Μια αποχώρηση εδώ, μια απόσυρση παραπέρα, μια αιχμηρή παραίτηση παρακάτω…
Κύμα αποχωρήσεων
Στις 23 Ιανουαρίου μαθεύτηκε ότι η δικηγόρος Αναστασία Σιμητροπούλου είχε αποχωρήσει ήδη μία εβδομάδα από τη θέση της αναπληρώτριας εκπροσώπου Τύπου, πόστο στο οποίο είχε επιλεγεί από τον ίδιο τον πρόεδρο.
Είχε εκδηλώσει την πρόθεσή της να είναι υποψήφια στον Νότιο Τομέα της Β’ Αθήνας, μια και συμμετέχει στα αυτοδιοικητικά στον Δήμο Αλίμου. Οταν έγινε γνωστό ότι παραιτήθηκε, η ίδια επικαλέστηκε προσωπικούς λόγους, αλλά η ανακοίνωση από το κόμμα ακολούθησε.
Η αρχή είχε γίνει τον περασμένο Σεπτέμβριο, όταν είχε αποχωρήσει από το επιτελείο Ανδρουλάκη ένας άλλος «δικός του άνθρωπος», ο παλιός συμφοιτητής του και τομεάρχης για τα θέματα διεθνών σχέσεων του κόμματος Σωτήρης Σέρμπος.
Από τις γιορτές άρχισαν να φεύγουν δυσαρεστημένοι και απογοητευμένοι και κάποιοι που δεν ήταν τόσο συνδεδεμένοι μαζί του.
Στις 19 Ιανουαρίου, ενώ η Σιμητροπούλου είχε ήδη παραιτηθεί στα κρυφά, ο δημοσιογράφος Παντελής Περιβολάρης αποχώρησε από το γραφείο Τύπου του ΠΑΣΟΚ του κόμματος, δηλώνοντας ότι δεν θα είναι υποψήφιος στην Καστοριά όπου είχε κατέβει στις εκλογές του 2015.
Ενα μήνα νωρίτερα, στις 16 Δεκεμβρίου, δηλαδή μία εβδομάδα μετά τη σύλληψη της Εύας Καϊλή, ο γνωστός ορθοπεδικός χειρουργός Βαγγέλης Γάκης απέσυρε το ενδιαφέρον του για την υποψηφιότητά του στην Αιτωλοακαρνανία, όπου λεγόταν ότι θα μπορούσε να διεκδικήσει με αξιώσεις την έδρα που ούτως ή άλλως κατέχει εκεί το ΠΑΣΟΚ.
Στη δήλωσή του, ο Γάκης επιτέθηκε στον Ανδρουλάκη για τον όρο «δούρειος ίππος» που είχε χρησιμοποιήσει για να χρεώσει την Καϊλή στη Νέα Δημοκρατία.
«Ολιγομελής ομάδα»
Τρεις εβδομάδες αργότερα, αποσύρθηκε ο Λευτέρης Χρυσοφάκης, ένας από τους ανθρώπους της αείμνηστης Φώφης Γεννηματά, από το ψηφοδέλτιο της Πειραιά, όπου είχε εκτεθεί στις εκλογές του 2019.
Ακολούθησε η απόσυρση δύο γνωστών στελεχών, του διεθνολόγου Γιώργου Πετρουλάκη από το ψηφοδέλτιο Μαγνησίας και του περιφερειακού συμβούλου Αττικής Δημήτρη Κατσικάρη από τις λίστες του Πειραιά.