Το ιστορικό κέντρο των Ιωαννίνων, το πιο όμορφο κομμάτι της πόλης, κινδυνεύει με κατάρρευση! Το Χάνι Μανέκα, εκεί που κατέρρευσαν και τα τελευταία τμήματα της στέγης, δεν είναι το μόνο. Είναι ένα από τα πολλά!
Τα διατηρητέα κτίρια είναι δεκάδες. Κτίρια με ιστορία πολλών δεκαετιών που πλέον δεν αντέχουν.
Αφημένα στο χρόνο, συχνά μόνο με κάποια υποτυπώδη προστατευτικά “φωνάζουν” για διάσωση σε πρώτη φάση και στη συνέχεια για αξιοποίηση.
Το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει το ιστορικό κέντρο της πόλης και τα διατηρητέα είναι ασφυκτικό. Η διατήρηση ή η αναστήλωση είναι καθίσταται ιδιαίτερα δύσκολη και απαιτεί πολύ μεγάλο κόστος, απαγορευτικό για την εποχή...
Παράλληλα, τα περισσότερα κτίρια είναι ιδιωτικά. Οι κληρονόμοι πολλοί και είτε αδυνατούν είτε δεν καταφέρνουν να συνεννοηθούν.
Αποτέλεσμα ... Η πόλη να γεμίζει ερείπια!
«Στην Ανεξαρτησίας κατασκευάστηκε ένα από τα ακριβότερα πλακόστρωτα κι ας ξεκαρφώνεται σήμερα... Όποιος περπατάει όμως και σηκώσει το κεφάλι του ψηλά, το μόνο που θα δει είναι κτίρια έτοιμα να καταρρεύσουν...»
Είναι χαρακτηριστικό το σχόλιο που έκανε άνθρωπος που γνωρίζει καλά την περιοχή αλλά και την αρχιτεκτονική της.
Η πολυνομοθεσία, η συναρμοδιότητα υπηρεσιών των υπουργείων Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, αλλά και η βαριά φορολογία, εν μέσω οικονομικής ύφεσης, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αλλά και ελπίδες για διάσωση των διατηρητέων.
Ένα κομμάτι της ιστορίας...
Το απόγευμα της Τρίτης ένα ακόμη τμήμα της στέγης, το τελευταίο, σε ένα από τα διατηρητέα της Ανεξαρτησίας κατέρρευσε... Πρόκειται για το κτίριο που είναι γνωστό ως «Χάνι του Μανέκα».
Το 1869 μεγάλη πυρκαγιά κατέστρεψε την αγορά των Ιωαννίνων.Oι οδοί Aβέρωφ, Aνεξαρτησίας, Kάνιγγος, το Kριθαροπάζαρο, το Kουρμανιό έγιναν στάχτη (ο μόνος δρόμος που σώθηκε από την καταστροφή, κατά περίεργο τρόπο, είναι η σημερινή οδός Στουρνάρα).
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει στο βιβλίο του, για τα ιστορικά κτίρια των Ιωαννίνων, ο πρώην Δήμαρχος Τάσος Παπασταύρος, την δεκαετία του 1870 δημιουργείται η αγορά των Iωαννίνων που, σε μέγιστο βαθμό, διατηρείται μέχρι σήμερα.
Tα νέα Xάνια, 24 τον αριθμό, οικοδομήθηκαν με την ίδια περίπου λειτουργική αρχή που χαρακτήριζε και τα προηγούμενα. Eίχαν όλα μια εσωτερική αυλή, που ήταν χώρος συνάντησης και συναλλαγών, με μερικά δέντρα -συνήθως πλατάνια-, καταστήματα προς την πλευρά του δρόμου, εστιατόριο, αποθήκες, σταύλους και δωμάτια για τους ταξιδιώτες στον όροφο.
Τα χάνια-πανδοχεία λειτούργησαν στην πλήρη τους μορφή μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960. Aπό τότε, σιγά-σιγά, φθίνουν και σήμερα διατηρούνται ορισμένα με άλλες χρήσεις.
Tα περισσότερα τα συναντάμε σε περιοχές που είχαν, και έχουν, έντονη εμπορική κίνηση. Kυρίως στην οδό Aνεξαρτησίας και τις παρόδους της, στο Γυαλί-Kαφενέ, αλλά και στην Kαλούτσανη, όπου υπήρχαν πέντε χάνια και τρία πανδοχεία.
Κάποια άντεξαν πεισματικά στο χρόνο... Άλλα κατέρρευσαν κι άλλα απειλούνται με κατάρρευση.
Η εικόνα στην οδό Ανεξαρτησίας ήδη αλλάζει... Τα περισσότερα καταστήματα που λειτουργούσαν στα ισόγεια διατηρητέων κτιρίων, έχουν κλείσει.. Έτσι σταμάτησαν ακόμη και οι υποτυπώδεις εργασίες συντήρησης..
Το ιστορικό κέντρο των Ιωαννίνων διαθέτει κτίρια που αναστηλώθηκαν και αποτελούν πραγματικά κοσμήματα... Διαθέτει και δεκάδες άλλα που μοιάζουν ερείπια.
Κομμάτια της ιστορίας που μπήκαν στο περιθώριο... Κι ένα ιστορικό κέντρο που αργά αργά χάνει την αίγλη του.
epiruspost.gr